Varikosel çocuk olmasına engel olur mu

Evlenen her 6 çiftten 5’i evlendikten sonraki ilk 1 yıl içinde çocuk sahibi olmaktadır. Geriye kalan çocuk sahibi olamayan çiftler için ise bunun sebebinin araştırılması ve tedavisini yapılması gerekmektedir. Çocuk olmamasının sebepleri arasında erkeğe ve kadına bağlı sebepler yarı yarıya görülmektedir. Yani kısırlığın yarısı erkek kaynaklı olurken yarısı kadın kaynaklıdır. Erkeklerde görülen kısırlık sebepleri arasında en sık karşılaşılan varikoseldir. Erkekte kısırlık varsa varikosel olup olmadığı mutlaka değerlendirilmeli varsa öncelikle bu durum tedavi edilmelidir.

Testisteki toplardamarların normalden fazla genişlemesi olarak tanımlanan varikosel, çocuk sahibi olamayan erkeklerde yüzde 20 oranında görülmektedir. Yani çocuk sahibi olamayan her 5 erkekten birinde varikosel mevcuttur. Erkeklerde testislerden ger,iye dönen kanı taşıyan toplardamarların (venlerin) ağır kaldırma, kabızlık veya damarsal problemler nedeniyle iyi görev yapamaması ve buna bağlı içindeki kirli kanı kalbe taşıyamaması varikoselin esas sebebidir. Bu toplardamarlarda toplanmış olan kirli kan nedeniyle damarlarda şişme ve buruşma olur. Bacaktaki “Varisler”in testislerdeki benzerine “Varikosel” denilmektedir.

Normal sperm değerleri

Varikosel ameliyatı en iyi

Testis sıcaklığının artması, kirli kan içindeki zararlı maddelerin testiste birikmesi ve testis kan akımının bozulmuş olması testis fonksiyonları etkilenir ve spermin sayı, hareket ve şekillerinde bozukluk meydana gelir.

Varikosel belirtileri nelerdir?

Varikosel her hastada belirti vermeyebilir.  Varikosel  genellikle sol testiste görülmekle birlikte (yüzde 60–80), yüzde 20–40 oranında her iki testiste birden görülebilir.  Ergenlik çağında ortaya çıktığında bulunduğu testisin gelişimini yavaşlatarak testisin boyutunun diğerine göre  küçük kalmasına neden olabilir ve vakit geçirmeden müdahale edilmesi gerekir. Varikosel olan hastalarda şikayet olarak, testiste “ağrı hissi” ya da “rahatsızlık hissi” ortaya çıkabilir.  Varikosel genellikle çocuğu olmadığı için doktora başvuran erkeklerin muayenesinde ya da testis ağrısı ortaya çıktığında hekim tarafından yapılan muayene ile saptanır.

Varikosel belirtileri, hastalığın tanı ve tedavisinde büyük öneme sahiptir. Varikosel testis üzerinde;

  • Şişme
  • Kabarıklık
  • Testis ağrısı şeklinde kendini gösterir.

Damarlardaki genişleme, çok ileri seviyede ise dışarıdan görülecek kadar belirginleşebilir. Dıştan testis şiş olarak görünür, ancak buradaki şişme testiste değil, damarlardadır. Varikosel belirtileri arasında bazen testislerde şişliğin yanı sıra terleme ve sıcaklık hissi de görülebilir. Varikosel belirtilerinden biri olan testislerin küçülmesi çok ileri seviyede varikosel hastalarında görülür ve testis kaybına kadar gidebilmektedir.

Varikoselin zararları

Varikosel ergenlikte başlar, olumsuz etkileri yıllar içinde giderek artar ve zamanla;

a- Kısırlık yapabilir,
b- Kasığa ve bacağa vuran ağrılar oluşabilir,
c- Erkeklik hormonu olan testosteronun azalmasına sebep olabilir,
d- Ergenlik çağında testisin küçük kalmasına veya zaman içinde giderek küçülmesine hatta testisin tamamen kaybolmasına neden olabilir

Varikosel nasıl anlaşılır?

Varikosel tanısı muayene ile konur. Muayene de dışarıdan görülen varikosel olması yani testis damarlarının dışarıdan görülmesi 3 derece varikosel demektir. Damarlar dışarıdan görülmüyor ancak muayene ile hissedebiliyorsa bu ikinci derece varikoseldir. Eğer damarlar muayene ile ele gelmiyor ancak ıkınma ile belirginleşiyorsa bu da 1. derece varikosel olarak adlandırılır.

Çocuk sahibi olamayan, sperm tahlili bozulmuş ve varikosel saptanan erkeklerde varikoselin tedavi edilmesini çocuk sahibi olmaya yardımcı olduğu ispatlanmıştır. Varikosel tedavisi esas olarak mikrocerrahi ameliyat ile yapılmalıdır. Ameliyatta kasıktan yapılan 2 santimetrelik bir kesi ile testis damarları tedavi edilmektedir. Ameliyatın mikroskop altında yapılması başarı şansını arttırmakta komplikasyonu riskini azaltmaktadır.

Varikosel kısırlığa neden olur mu?

Varikosel düzeltilebilir kısırlık sebeplerinden birinci sırada ve en önemli olandır. Varikosel erkek infertilitesi yapıyorsa bu durumda ameliyat kararı verilebilir. Ancak her varikoselin infertilite nedeni olmadığı ve ameliyattan sonra her hastada sperm değerlerinde düzelme olmayabileceği dikkate alınmalıdır.

Varikosel tedavi edilmezse ne olur?

Varikosel ameliyat edilmediği takdirde çocuk sahibi olma şansını azaltır, testiste ağrı yapar ve testis küçülmesine hatta testisi kaybetmeye yol açabilir. Bu nedenle ameliyat için gerekli şartlar varsa varikosel ameliyatı geciktirilmeden yapılmalıdır.

Hangi derece varikosel ameliyat gerektirir?

Varikosel derecesine bakarak ameliyat kararı vermek doğru değildir. Bazı hastalarda gerekli şartlar varsa 1. Derece varikosel dahi ameliyat edilebilirken, bazı hastalarda gerekli şartlar olmadığından 3. derece varikosel ameliyat edilmeden takip edilmektedir. Ameliyat kararı verirken hastanın yaşı, kısırlık süresi, eşinin yumurta durumu gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Ameliyat edilecek hastaların sperm değerlerinde bozulma olmuş olmalıdır.

Varikosel ameliyatı nasıl yapılır?

Varikosel ameliyatı mikrocerrahi yöntemle yapılmaktadır. Kasık bölgesinde 2 cm.’lik bir kesiden girilerek testis damarlarına ulaşılır. Mikroskop altında genişlemiş toplardamarlar diğer damarlardan ayrılarak bağlanır.

AmeAmeliya mikroskop altında yapılması her zaman daha iyidir. Mikroskop ile yapılan ameliyat basyari şansını arttırmakta Ayrıca ameliyattan sonra gelişebilecek komplikasyon riskini azaltmaktadır. Bu nedenle ameliyat için mikrocerrahi yöntemi uygulayan merkezler tercih edilmelidir.

Varikoselin ameliyattan başka tedavisi var mıdır?

Varikosel ameliyat dışında laparoskopi, robotik cerrahi ve embolizasyon ile tedavi edilebilmektedir. Laparoskopik ve robotik yöntemlerde karından delik açılmak suretiyle damarlar karın içinde bağlanmaktadır. Embolizasyon yönteminde ise kalbe yapılan Anjiyo tedavisine benzer şekilde damarların içine girilmekte ve buradaki genişlemiş damarlar tıkanarak varikosel ortadan kaldırılmaktadır.

Ancak bu yöntemlerin mikrocerrahi varikosel ameliyatına üstünlüğü olmamakla birlikte uygulama alanı çok sınırlıdır. Bu nedenlerden dolayı varikosel tedavisinde en başarılı yöntem halen mikroskop altında ameliyattır.

Varikosel ameliyatı ne kadar sürer?

Varikosel ameliyatı mikrocerrahi yöntem ile yapıldığı için o bölgede bulunan tüm damarların bağlanması gerekir. Ameliyat yaklaşık 1 saat sürmekte hastalar ameliyattan sonra ertesi gün taburcu edilmektedirler.

Varikosel tekrarlar mı?

Mikrocerrahi yöntemiyle yapılan ameliyatlarda nüks etme ihtimali sıfıra yakındır. Ancak mikroskop kullanmadan yapılan ameliyatlarda küçük damarlar gözden kaçabildiği için tekrarlama şansı yüksektir. Ayrıca bu ameliyatlarda komplikasyon oranları da daha artmaktadır. Bu nedenle ameliyatlarda mikrocerrahi yöntem kullanan merkezler öncelikle tercih edilmelidir. Bizim merkezimizde de bu ameliyat mikrocerrahi yöntem ile yapılmaktadır.

Varikosel ameliyatında iyileşme süresi ne kadardır?

Mikrocerrahi yöntemiyle yapılan operasyondan sonra hasta birkaç sonra normal işlerine,  10 gün sonra ise rutin iş hayatına döner. Ağır kaldırma ve cinsel ilişki için doktorunuzun tavsiyesine göre bir süre daha beklemeniz gerekebilir.

Varikosel ameliyatı olanların  kesin çocuğu olur mu?

Ameliyat sonrasında hastaların üçte ikisinde sperm değerlerinde düzelme olur. Ancak sperm sayısının normal olması kesin çocuk olacak demek değildir. Yani varikosel ameliyatı olan her üç hastanın ikisinde sperm sayı ve hareketi öncekine göre daha iyi olmaktadır.

Sperm Normal ama çocuk olmuyorsa

Eğer 6. ayda geçmesine rağmen sperm değerlerinde bir düzelme yoksa, hastanın sperm değerlerine göre yaş faktörü, kadın faktörü gibi durumlar göz önünde bulundurularak aşılama ya da tüp bebek gibi yöntemlere yönlendirmekte fayda vardır.

Varikosel ile ilgili güncel çalışmalar

2018 yılı şubat ayında yayınlanan bir derleme yazısında, varikosel ile ilgili yapılan 49 çalışma değerlendirilmiş, klinik varikoseli olan erkeklerde, varikosel tedavisinin, sperm değerlerini iyileştirdiği tespit edilmiştir. Ayrıca varikosel tedavisi yapılan çiftlerde, gebelik oranlarının ve canlı doğum sayısının arttığı da kaydedilmiştir (4).

Yine 2018 yılı haziran ayında yayınlanan bir çalışmada Thirumavalavan ve arkadaşları 190 hastayı ameliyat etmiş ve toplam hareketli sperm sayısındaki artışı incelemişlerdir. Araştırma sonucunda varikosel ameliyatının toplam hareketli sperm sayısını ortalama 8 milyon artırdığı saptanmıştır. Gebelik sağlamada en önemli spermlerin ileri hareketli spermler olduğu düşünüldüğünde, varikosel tedavisinin önemi daha da belirginleşmektedir.

Varikosel ile Testosteron arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmada, Gomaa ve arkadaşları varikosel olan hastalarda Testosteron düzeyinin de düşük olduğunu tespit etmisler ve bu calismayi 2018 yılı içerisinde yayınlamışlardır.

Varikosel ameliyatı olanların yorumlarını okumak için tıklayın

 

Kaynaklar:

  1. http://uroweb.org/guideline/male-infertility/#5_4
  2. WHO, WHO Manual for the Standardized Investigation, Diagnosis and Management of the Infertile Male. 2000, Cambridge University Press: Cambridge.
  3. Agarwal, A., et al. Efficacy of varicocelectomy in improving semen parameters: new meta-analytical approach. Urology, 2007. 70: 532.
  4. Sönmez MG, Haliloğlu AH. Role of varicocele treatment in assisted reproductive technologies. Arab J Urol. 2018 Feb 1;16(1):188-196.

Varikosel ameliyatı olanların yorumlarını okumak için tıklayın