Normal sperm değerleri
Sperm normal değerleri bize en çok sorulan sorulardan. Bu konuyla ilgili kısaca bilgi vermeye çalışacağım:
Meni miktarı
Çocuk sahibi olamayan erkeği değerlendirirken sperm tahlilinde ilk baktığımız değer meni miktarıdır. Bu miktarın 1.5 mililitre üzerinde olması gerekir. Miktarın az olması tıkanıklık yönünde değerlendirilir.
Sperm sayısı
Sperm testi sonuçlarını değerlendirirken baktığımız ikinci kısım sperm sayısıdır. Sperm sayısı ve konsantrasyonu sıklıkla birbirine karıştırılmaktadır.
Sperm konsantrasyonu
Sperm konsantrasyonu 1 mililitrede bulunan sperm sayısıdır ve 15 milyonun üzerinde olmalıdır. Farklı merkezlerde konsantrasyon, mililitredeki sperm sayısı, 1cc’deki spermatozoit sayısı veya 1cc’deki sperm konsantrasyonu olarak adlandırılmaktadır ancak hepsi aynı anlama gelir ve karşılığı sperm konsantrasyonudur. En az değeri 15 milyon olmalıdır. Bu değerin düşüklüğü doğal yoldan baba olmayı zorlaştırır.
Toplam sperm sayısı
Toplam sperm sayısı ise konsantrasyondan farklı bir değerdir normalde 39 milyon olmalıdır. Farklı merkezlerde toplam sperm konsantrasyonu, ejekulattaki toplam sperm sayısı, total sperm sayısı ya da sadece sperm sayısı olarak yazabilir.
Sperm sayısı düşüklüğü normal yoldan gebelik elde etme şansının düşmesine yol açar. Sperm düşüklüğü ile ilgili bilgi için tıklayın.
Gebelik haberlerimiz
Sperm hareketi kaç olmalı?
Sperm hareketliliği sperm normal değerleri içinde dikkat edilecek başka bir konudur. Yeni kılavuzda sperm hareketleri iki başlık altında değerlendirilmektedir. Birincisi toplam hareketli sperm oranı kincisi ise ileri hareketli sperm oranıdır.
Toplam sperm hareketi
Kılavuzda hareketli spermlerin toplam sperme oranının %40 olması önerilmektedir. Yani her 10 spermden 4’ü hareketli olmalıdır. Bunun altındaki değerler sperm hareketinin azalmış olması demektir. Farklı merkezlerde toplam hareketlilik, motilite veya toplam motilite gibi isimlerle raporlanabilmektedir. Bazı merkezlerde farklı bir değer olarak raporlanmamakta, diğer hareket değerleri toplanarak elde edilmektedir. Bunun için rapordaki hızlı ileri hareketli, yavaş ileri hareketli ve yerinde hareketli spermlerin oranları toplanır.
İleri hareket nasıl olmalı?
İleri hareket ise toplam hareketten farklı olup bu hareketli spermleri ne kadarının ileri doğru hareket ettiğini saptamaya yöneliktir. Kılavuzda ileri sperm hareketinin normal değeri yüzde 32 olarak belirtilmiştir. Bu değerin altında saptanan değerler sperm ileri hareketliliğinin düşük olduğu yönünde yorumlanmalıdır. Bu değer ise hızlı ileri hareketli ve yavaş ileri hareketli spermlerin oranının toplanması ile bulunur. Hızlı ileri hareketli sperm, bazı merkezlerde progressif motilite, +4 hareketlilik, progresif hareketlilik veya A harfi ile ifade edilir. Yavaş ileri hareketli sperm ise non-progresif motilite, +3 hareketlilik, non-progresif hareketlilik veya sadece B harfi ile ifade edilebilir. A ve B değerlerinin toplanması ileri hareketlilik değerini verir ve en az yüzde 32 olmalıdır.
Hareket düşük olduğu zaman spermler ileri gidemez ve yumurtaya ulaşamaz
Yerinde hareketli sperm kaç olmalı?
TPMSS kaç olmalı?
Dünya sağlık örgütüne göre TPMSS 13 milyonun üzerinde olmalıdır. TPMSS şu şekilde hesaplanır:
- Önce toplam sperm sayısı bulunur. Bunun için bir ml’deki sperm sayısı toplam hacim ile çarpılır.
- Sonra toplam sperm sayısı değeri ileri hareket değeri ile çarpılır.
Morfoloji
Sperm morfolojisi yani şekilleri sperm tahlil kağıdınının en son bölümünde yer alır. Burada önemli olan normal spermlerin oranıdır. Bunların en az yüzde dört olması gerekir. Eğer bu değer Kruger’e göre yüzde 4’ün altındaysa o zaman spermlerde Morfoloji düşüklüğü olduğu değerlendirilmelidir.
Sorularınızı sorun
Sperm düşüklüğü, azospermi ve varikosel gibi konularla ilgili sorularınız mı var? Endişelenmeyin, isminiz görünmeden anonim olarak tüm sorularınızı aşağıdaki bölümden rahatlıkla paylaşabilirsiniz. Sağlıkla ilgili her türlü merakınızı gidermek için buradayım!
Sık sorulan sorular
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 2021 kriterlerine göre sperm normal değerleri:
- Sayı: ≥ 15 milyon/ml
- Toplam Sperm Sayısı: ≥ 39 milyon
- Hareketlilik (Motilite): ≥ %32 ileri
- Morfoloji (Şekil): ≥ %4 normal form
- Hacim: ≥ 1.4 ml
- pH: 7.2 – 8.0
Bu değerlerin altında olması erkek kısırlığı açısından değerlendirilmelidir.
1. Yüksek ısıya maruz kalma (sauna, sıcak banyo, dar giysiler).
2. Sigara kullanımı.
3. Alkol tüketimi.
4. Uyuşturucu madde kullanımı.
5. Radyasyon ve kimyasal maddelere maruz kalma.
6. Stres ve uyku düzensizliği.
7. Yetersiz ve dengesiz beslenme.
8. Obezite.
9. Varikosel (testis damarlarında genişleme).
10. Hormonal bozukluklar.
11. Enfeksiyonlar (özellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklar).
12. Bazı ilaçlar (ör. kemoterapi, antibiyotikler, steroidler).
13. Aşırı egzersiz veya uzun süre bisiklet sürme.
14. Elektronik cihazların testise yakın kullanımı (ör. dizüstü bilgisayar, cep telefonu).
15. Genetik bozukluklar veya doğuştan gelen sorunlar.
Sperm sayısını ve hareketini artırmak için şu önerilere dikkat edebilirsiniz:
- Sağlıklı Beslenme: Çinko, selenyum, folik asit ve antioksidanlar açısından zengin gıdalar tüketin. Omega-3 yağ asitleri (balık, ceviz) de önemlidir.
- Sigara ve Alkolü Bırakın: Bu alışkanlıklar sperm üretimini olumsuz etkiler.
- Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite hormon dengesini iyileştirir ve sperm üretimini destekler.
- Isıdan Kaçının: Sauna, sıcak banyo ve dar kıyafetler testis sıcaklığını artırarak sperm üretimini bozabilir.
- Stresten Uzak Durun: Stres hormonu kortizol, testosteron seviyesini düşürerek sperm üretimini olumsuz etkileyebilir.
Aşılama (IUI – İntrauterin İnseminasyon), sperm hücrelerinin laboratuvarda hazırlanarak doğrudan rahim içine yerleştirilmesi işlemidir. Amaç, spermlerin yumurtaya ulaşma şansını artırarak doğal döllenmeyi kolaylaştırmaktır. Tüplerin açık olduğu ve hafif erkek faktörü ya da açıklanamayan kısırlık durumlarında tercih edilir. Tüp bebeğe göre daha basit, maliyeti düşük ancak başarı oranı daha düşüktür (%10-20).
Tüp bebek, yüksek başarı oranı (%40-60) sunan ancak maliyeti daha fazla olan bir tedavidir. Çünkü laboratuvar ortamında döllenme sağlanır, embriyo seçilir ve rahme transfer edilir. Bu süreç, ileri teknoloji ve uzmanlık gerektirir. Öte yandan, aşılama daha basit bir yöntemdir ve maliyeti daha düşüktür, ancak başarı oranı da daha azdır (%10-20). Aşılamada, sperm doğrudan rahme bırakılır ve döllenme doğal yollarla gerçekleşir. Bu nedenle, çiftlerin hangi yöntemi seçeceği, tıbbi durumları, maliyet ve başarı beklentileri doğrultusunda değerlendirilmelidir.
- Embriyo kalitesinin düşüklüğü
- Sperm DNA hasarı
- Rahim problemleri
- Genetik bozukluklar
- Yaşam tarzı faktörleri
Varikosel ameliyat edilmezse zamanla sperm üretimi ve kalitesinde bozulma olabilir. Bu durum kısırlığa (infertilite) yol açabilir veya mevcut sperm parametrelerini daha da kötüleştirebilir. Ayrıca testislerde küçülme (atrofi) ve hormonal dengesizlikler gelişebilir. Bazı hastalarda ağrı giderek artabilir ve yaşam kalitesini düşürebilir. Ancak her varikosel ameliyat gerektirmez; sperm değerleri ve hasta şikayetlerine göre değerlendirilmelidir.
Azospermi, menide hiç sperm bulunmaması durumudur ve tedavisi altta yatan nedene bağlıdır. Tıkanıklığa bağlı azospermi (obstrüktif) durumlarında, mikrocerrahi ile sperm kanallarının açılması veya cerrahi sperm elde etme yöntemleri (TESA, TESE) ile gebelik sağlanabilir. Tıkanıklık dışı azospermi (non-obstrüktif) vakalarında ise hormonal tedaviler, yaşam tarzı değişiklikleri ve mikro-TESE yöntemi ile testislerden sperm bulma şansı değerlendirilebilir. Başarı oranı, testislerde sperm üretimi olup olmamasına ve altta yatan sebebe bağlıdır.
05459261632 nolu telefonu arayarak veya WhatsApp
